زمان مطالعه :
اندازه‌گیری میزان چربی بدن با فرمول شاخص توده بدنی
بدن انسان به طور طبیعی از چربی به عنوان سوخت‌وساز و تامین انرژی استفاده می‌کند. از همین رو بدن به ذخیره کردن چربی‌ها می‌پردازد. در صورتی که میزان چربی ذخیره شده بیشتر یا کمتر از حد معمول باشد، احتمال ابتلای فرد به انواع بیماری‌ها افزایش پیدا می‌کند. معمولا چنین بیماری‌های شامل مشکلات قلبی، عروقی و دیابت می‌شوند. در حال حاضر به دلیل پیشرفت تکنولوژی، می‌توان مقدار چربی‌های ذخیره شده در بدن و میزان توزیع آن را ارزیابی کرد. یک راه آسان و کم‌هزینه برای محاسبه میزان چربی بدن استفاده از فرمول شاخص توده بدنی یا BMI است. با ما همراه باشید تا به بررسی شاخص BMI، روش محاسبه و تفسیر آن بپردازیم.
روش محاسبه BMI و تفسیر آن
شاخص توده بدنی در واقع برآورد میزان چربی‌های ذخیره شده در بدن است که بر اساس قد و وزن فرد محاسبه می‌شود. در این فرایند چربی بدن به صورت غیر مستقیم و با استفاده از یک فرمول ریاضی محاسبه شده که در واقع یک میزان تقریبی است. با محاسبه شاخص BMI می‌توان تشخیص داد که فرد طبق میزان بافت چربی، مقدار وزن سالمی داشته یا اینکه در خطر ابتلا به بیماری قرار دارد. در مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC)، دو فرمول مختلف برای اندازه‌گیری شاخص BMI افراد زیر ۱۹ و بالای ۱۹ سال در نظر گرفته شده است.
اندازه‌گیری شاخص توده بدنی افراد زیر ۱۹ سال و تفسیر نتیجه آن باید به وسیله یک پزشک تغذیه انجام شود. اما این معیار سنجش میزان چربی برای افراد بالای ۱۹ سال با تقسیم وزن بر توان دوم قد محاسبه می‌شود. لازم به ذکر است که در این فرمول واحد وزن به کیلوگرم و واحد قد به متر است. با توجه به مقدار به دست آمده می‌توان میزان محدوده وزن فرد را تفسیر کرد.
تفسیر میزان وزن با شاخص توده بدنی به شرح زیر است:
- مقدار BMI کمتر از ۱۶.۵ به معنای لاغری بیش از حد است
- اگر این مقدار کمتر از ۱۸.۵ باشد فرد با مشکل کمبود وزن مواجه است
- مقدار بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ محدوده وزن سالم به شمار می‌رود
- در صورتی که این مقدار بین ۲۵ تا ۲۹.۹ باشد شخص اضافه‌وزن دارد
- مقدار بین ۳۰ تا ۳۴.۹، چاقی کلاس یک است که چاقی معمولی به شمار می‌رود
- مقدار بین ۳۵ تا ۳۹.۹، چاقی کلاس دو است که چاقی شدید به شمار می‌رود
- مقدار ۴۰ و بالاتر، چاقی کلاسه سه است که چاقی بسیار شدید به شمار می‌رود
اهمیت اندازه‌گیری دور کمر در محاسبه شاخص توده بدنی
شاخص توده بدنی تا حد زیادی میزان چربی ذخیره شده در بدن را به صورت دقیق نشان می‌دهد. با این حال نمی‌توان با BMI چگونگی توزیع چربی در بدن را بررسی کرد. از همین رو برای آگاهی از این موضوع می‌توان دور کمر را اندازه گرفت. با این اندازه‌گیری می‌توان بافت چربی و چگونگی توزیع آن در بدن را ارزیابی کرد. باید بدانید که هر چه اندازه دور کمر بیشتر باشد، می‌توان نتیجه گرفت که میزان چربی بیشتری در قسمت شکم قرار دارد.
تجمع بیش از حد چربی در ناحیه شکم باعث افزایش چشمگیر خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت می‌شود. اما تجمع چربی در قسمت ران و به طور کلی کمر به پایین، خطر کمتری نسبت به چربی شکم دارد. برای اینکه بتوانید سلامتی خود و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را ارزیابی کنید، اندازه‌گیری دور کمر اطلاعات مفیدی به شما خواهد داد.
تفسیر اندازه دوره کمر در ارزیابی سلامت بدن به شرح زیر است:
- اندازه ۹۴ سانتی‌متر و بیشتر برای آقایان به معنی خطر نسبی ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی خواهد بود
- اندازه ۱۰۲ سانتی‌متر و بیشتر برای آقایان به این معنی است که فرد در معرض خطر بالای ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی قرار دارد
- اندازه ۸۰ سانتی‌متر و بیشتر برای خانم‌ها به معنی خطر نسبی ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی خواهد بود
- اندازه ۸۸ سانتی‌متر و بیشتر برای خانم‌ها به این معنی است که فرد در معرض خطر بالای ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی قرار دارد
تفسیر بالا یا پایین بودن BMI
بالا بودن شاخص توده بدنی به معنی داشتن چربی بالا و اضافه‌وزن است. بالا بودن میزان چربی باعث افزایش فشار خون و رسوب چربی‌ها در دیواره رگ‌ها می‌شود. در نتیجه این فرایند، پلاک‌های چربی ایجاد شده که باعث افزایش خطر انسداد رگ‌ها و سکته قلبی می‌شوند. در مقابل، پایین بودن BMI به معنی لاغری بیش از حد است. این مشکل معمولا بر اثر سوء تغذیه، اختلالات روانی، فعالیت بدنی زیاد و برنامه غذایی نامناسب ایجاد می‌شود. کمبود چربی و لاغری بیش از حد باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی را افزایش می‌دهد. از جمله دیگر بیماری‌ها می‌توان به کم‌خونی به دلیل کمبود آهن در بدن، پوکی استخوان و ضعف عضلانی اشاره کرد.
شاخص توده بدنی با سلامت بدن چه ارتباطی دارد؟
ممکن است که شاخص توده بدنی خود را محاسبه کرده و متوجه شوید که دچار اضافه‌وزن یا چاقی هستید. در این حالت بهتر است که ورزش روزانه خود را افزایش داده و در بین وعده‌های غذایی به هیچ عنوان تنقلات مصرف نکنید. همچنین از خوردن غذاهای چرب و فراوری شده خودداری کرده و کشیدن سیگار را کنار بگذارید.
در صورتی که با کمبود وزن روبه‌رو هستید، باید به کمک یک پزشک تغذیه، برنامه غذایی مناسب و پرکالری برای خود مشخص کنید. همچنین باید سبک زندگی خود را اصلاح کرده و به شناسایی اختلالات زمینه‌ای تاثیرگذار در لاغری بیش از حد خود بپردازید. از جمله این اختلالات می‌توان به پرکاری تیروئید اشاره کرد.
شاخص توده بدنی؛ معیاری برای سنجش سلامت
با محاسبه شاخص توده بدنی می‌توانید میزان سلامتی خود را با توجه به مقدار چربی بدن تشخصی دهید. در واقع این معیار بر اساس وزن و قد شما، میزان لاغری یا چاقی شما را مشخص می‌کند. البته فقط BMI برای سنجش سلامت کافی نیست و تنها یکی از معیارهای آن به شمار می‌رود. چرا که عوامل دیگری مانند نوع استخوان‌بندی، نژاد، جنسیت و سن برای سنجش سلامت و میزان اضافه‌وزن یا کمبود وزن تاثیرگذار هستند. شما با محاسبه BMI فقط هشداری برای کاهش یا افزایش وزن خود برای رسیدن به محدوده وزن سالم دریافت می‌کنید.
نظر شما چیه؟
ثبت نظر
پربازدیدهای هفته
تخفیف‌های ویژه
