یکی از موقعیت های سختی که اکثرا با آن مواجه شدیم، ریزش مو است. ریزش مو می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. این شرایط چه در مردان و چه در زنان، ایجاد نگرانی زیادی می کند. با این حال که یکی از علت های ریزش مو اضطراب و استرس است اما ریزش مو به خودی خود افراد را دچار استرس می کند. در میان ورزشکاران نیز این نگرانی به شکل دیگری وجود دارد. افرادی که به صورت حرفه ای ورزش می کنند جهت تقویت عضلات، مصرف مکمل ها را در برنامه غذایی خود جای می دهند. یکی از مکمل هایی که اغلب از آن ها استفاده می شود، کراتین است. برخی از این افراد نگران ریزش مو بعد از مصرف کراتین هستند. در این مطلب قرار است بررسی کنیم که آیا کراتین باعث ریزش مو می شود؟

اما در ابتدا بهتر است به سوالات ابتدایی تر پاسخ دهیم. سوالاتی از جمله:

 کراتین چیست و چه کاربردی دارد؟

آیا این مکمل در مواد غذایی طبیعی وجود دارد؟

مصرف مکمل کراتین برای چه کسانی لازم است؟

عوارض های ناشی از مصرف مکمل کراتین چیست؟

آنچه در این مقاله می خوانید:

کراتین چیست؟

شاید تا کنون اسم مکمل کراتین را از افرادی که ورزش حرفه ای می کنند شنیده باشید. این مکمل در بین ورزشکاران از محبوبیت بالایی برخوردار است. کراتین از نظر ترکیبی، در دسته ترکیبات آلی قرار می گیرد. مکمل کراتین به طور طبیعی از طریق غذاهای دریایی و گوشت قرمز دریافت می شود. محل ذخیره سازی کراتین بیشتر در ماهیچه های بدن است. به همین دلیل ورزشکاران برای تقویت عضلات خود و افزایش حجم آن از کراتین به صورت خوراکی استفاده می کنند. کراتین همچنین باعث تولید انرژی می شود و به عضلات هنگام تمرینات شدید و یا بلند کردن اجسام سنگین کمک می کند. به طور کلی این مکمل توانایی بالا بردن عملکرد و افزایش قدرت در بدن را دارد. این مکمل علاوه بر ایجاد قدرت بدنی و بهبود توده های عضلانی، برای بهبود برخی اختلالات عصبی نیز استفاده می شوند.

یکی از دلایل نقص در سیستم عصبی، پایین آمدن سطح فسفوکراتین در مغز می باشد. مطالعات روی تعدادی از موش ها نشان داد که مصرف کراتین باعث افزایش فسفوکراتین در مغز می شود. در نتیجه کراتین می تواند از پیشرفت بیماری های عصبی جلوگیری کند.

با وجود اینکه هیچ نتیجه قطعی در مورد فواید کراتین وجود ندارد اما مطالعات نشان می دهد که این مکمل می تواند قند خون را کاهش دهد و مانع از ورود آن به عضلات می شود. بنابراین ممکن است از ابتلا به دیابت جلوگیری کند.

این مکمل همچنین می تواند عملکرد مغز را نیز بهبود دهد. طبق تحقیقات، مغز ما برای عملکرد صحیح به میزان مشخصی ATP نیاز دارد. ATP یک مولکول است که وظیفه حمل انرژی درون سلول ها را دارد. با افزایش غلظت کراتین، غلظت و فعالیت دوپامین و میتوکندری نیز بالا می رود. همین امر موجب بهبود هوش و حافظه و دیگر فعالیت های مغز می شود.

عوارض احتمالی مصرف کراتین

اگر کراتینی که استفاده می کنید یک مکمل طبیعی باشد، باز هم مصرف بیش از اندازه و دراز مدت آن در بدن ایجاد عوارض جانبی می کند. در واقع نه فواید مکمل کراتین قطعی است و نه عوارض آن. اما به طور کلی این موارد بر طبق تجربیات موردی و شخصی مشاهده شده اند. بسیاری از افرادی که قصد استفاده از این مکمل را دارند نگران هستند که آیا کراتین باعث ریزش مو می شود؟

درباره عوارض جانبی احتمالی آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • ممکن است موجب خستگی شود
  • حالت تهوع ایجاد می کند
  • باعث سرگیجه می شود
  • امکان ریزش مو وجود دارد
  • موجب احتباس آب می شود
  • در عضلات گرفتگی ایجاد می شود
  • باعث کم آبی بدن می شود
  • احساس درد در دستگاه گوارش ایجاد می کند
  • وزن بدن را افزایش می دهد
  • باعث تب می شود
  • فرد ممکن است نتواند گرما را تحمل کند

اگر فردی هستید که بیماری زمینه ای دارید و یا قبلا بدن شما نسبت به مکمل خاصی واکنش نشان داده است، باید بدانید که ممکن است عوارض جانبی احتمالی مصرف کراتین برای شما بدتر باشد. با این حال عوارض هایی که در بالا گفته شد توسط افرادی گزارش شده است که سال ها مکمل کراتین را مصرف می کردند.

ارتباط بین کراتین و ریزش مو (آیا کراتین باعث ریزش مو می شود؟)

ارتباط کراتین و ریزش مو
ارتباط کراتین و ریزش مو

مشاهدات نشان می دهد که مکمل کراتین برای برخی ممکن است ایجاد عوارض کند. اما سوال اصلی این است که آیا کراتین باعث ریزش مو می شود؟

بر اساس یک مطالعه، بررسی شد که تعدادی از ورزشکارانی که به مدت ۳ هفته مکمل کراتین را دریافت کردند، با افزایش هورمون DHT رو به رو شدند. هورمون DHT از تستسترون تشکیل شده است. هورمون دی هیدروتستسترون یا DHT نسبت  به تستسترون، هورمون قوی تری می باشد. با این حال که حضور هورمون تستسترون در بدن مردان باعث ایجاد موی بیشتر می شود. اما افزایش هورمون دی هیدروتستسترون نیز منجر به ریزش مو می شود. اما رابطه این دو یعنی ریزش مو و سطح هورمون دی هیدروتستسسترون هنوز هم برای بسیاری از افراد نا شناخته است.

به همین دلیل از این مطالعه نتیجه گیری شد که مصرف مکمل کراتین باعث افزایش هورمون دی هیدروتستسترون می شود. افزایش هورمون دی هیدروتستسترون نیز باعث ریزش مو می شود. پس می توان به این نتیجه رسید که مصرف کراتین موجب ریزش مو خواهد شد.

با این حال هیچ شواهد دقیق و رسمی مبنی بر رابطه کراتین با ریزش مو وجود ندارد. اما بهتر است برای مصرف هر ویتامین یا مکملی مقادیر معینی را در نظر بگیریم و از دریافت بیش از حد آن ها جلوگیری کینم.

از آنجایی که مکمل کراتین ممکن است روی هورمون ها تاثیرگذار باشد، مصرف بیش از اندازه آن و دریافت این مکمل به صورت غیر طبیعی مثل قرص ها، برای نوجوانان مناسب نیست. حتی در بزرگسالان به ویژه افرادی که به لحاظ ژنتیکی مستعد ریزش مو و یا طاسی هستند، دریافت مکمل کراتین توصیه نمی شود.

به طور کلی اگر ورزشکار هستید و یا به هر دلیل دیگر قصد دریافت مکمل کراتین را دارید، بهتر است قبل از هر کاری، با یک پزشک متخصص مشورت کنید.